Vanaf 1 april 2023 mag elke huisapotheker een terugbetaald medicatienazicht (type 2a) uitvoeren bij patiënten die minstens 5 chronische terugbetaalde geneesmiddelen nemen. Wat moet je als apotheker weten om hiermee aan de slag te gaan? Welke patiënten komen in aanmerking? En hoe gebruik je het e-form om het gesprek te registreren? In dit dossier verzamelen we de belangrijkste informatie zodat je deze dienst kan opstarten in jouw apotheek.
Wie kan deze dienst opstarten?
Welke patiënten komen in aanmerking?
Digitale ondersteuning via e-form
Tijdsinvestering en honorarium
Het doel van een medicatienazicht is om het geneesmiddelengebruik te optimaliseren. Dat kan door bijvoorbeeld de therapietrouw te verbeteren, het geneesmiddelengebruik aan te passen of ongewenste neveneffecten te verhelpen. Veel geneesmiddelgebonden problemen (GGP's) worden reeds aan de balie ontdekt en verholpen, maar evenveel problemen blijven onopgemerkt. Een grondigere aanpak loont, zeker bij patiënten die meerdere chronische geneesmiddelen innemen (polymedicatie).
Een medicatienazicht vraagt een aanzienlijke tijdsinvestering en wordt daarom beperkt tot patiënten die nood hebben aan een gepersonaliseerde begeleiding of opvolging. Uiteraard dien je in de apotheek te beschikken over een privacyhoek waar het gesprek met de patiënt kan plaatsvinden.
Je kan een medication review uitvoeren, indien je enige opleiding volgde (accreditatie niet vereist):
• als huisapotheker voor die patiënten waarbij je het nodig acht.
• op voorschrift van de arts (R/ GGG medicatienazicht).
• op vraag van de patiënt - maar let op voor 'de overbezorgde patiënt': gezien de tijdsinvestering is het niet nuttig om op élke vraag in te gaan, dus weeg de nood steeds goed af).
• in overleg tussen de huisapotheker en de arts voor je gemeenschappelijke patiënten.
Patiënten die tot de doelgroep behoren, komen elke twee kalenderjaren in aanmerking voor een vergoedbaar medicatienazicht. Een bijkomend medicatienazicht kan bij wijze van uitzondering worden uitgevoerd indien de arts dit voorschrijft volgens een specifieke behoefte van de patiënt.
Welke patiënten komen concreet in aanmerking?
Elke patiënt, ongeacht de leeftijd...
› waarvan jij huisapotheker bent: klik hier voor de voorwaarden huisapotheker.
› die minimum 5 chronische terugbetaalde geneesmiddelen (polymedicatie) neemt. Chronisch wordt gedefinieerd als ten minste 160 Defined Daily Doses (DDD) die in de loop van de laatste 12 maanden zijn afgeleverd.
› die thuiswonend is.
Opgelet: patiënten die verblijven in een woonzorgcentrum komen NIET in aanmerking.
Praktisch verloop - Stappenplan
0. Selecteer de patiënten die het meeste baat hebben aan een gestructureerde analyse van de medicamenteuze behandeling
Dit gaat bijvoorbeeld om patiënten met verhoogde kwetsbaarheid en/of inname van een risicogeneesmiddel zoals anticoagulantia, antiaggregantia, insuline of antidiabetica met risico op hypoglycemie, combinatie van antihypertensiva, NSAID's, orale corticosteroïden of geneesmiddelen met nauwe therapeutische marge (zoals methotrexaat).
1. Start het medicatienazicht op
ο Identificeer de patiënten die voldoen aan de inclusievoorwaarden voor terugbetaling.
ο Informeer de patiënt: stel het medicatienazicht voor en verduidelijk de meerwaarde ervan.
ο Plan een datum voor het gesprek met de patiënt.
ο Overhandig het meest recente medicatieschema aan de patiënt.
ο Vraag de patiënt zijn geneesmiddelen mee te brengen naar het gesprek.
ο Informeer de behandelende arts, conform de gemaakte afspraken, over de opstart van een medicatienazicht voor de patiënt.
2. Bereid het gesprek voor
ο Verzamel de gegevens uit het meest recente medicatieschema, de afleverhistoriek van de patiënt (FD) en het Gedeeld Farmaceutisch Dossier (GFD).
ο Focus op de geneesmiddelen die de patiënt neemt en die je meeneemt in de analyse.
ο Maak een inschatting van de therapietrouw (onder- en overgebruik) op basis van aflevergegevens.
ο Spoor reeds GGP's op door gebruik te maken van specifieke tool zoals de GheOP3S-tool of voer een interactie-analyse uit, bijvoorbeeld aan de hand van PhiL of via je apotheeksoftware.
3. Farmacotherapeutische anamnese
Het doel van dit gestructureerd gesprek is een helder en volledig farmacotherapeutisch beeld van de patiënt te krijgen.
ο Voorzie ongeveer 30 minuten.
ο Bespreek met de patiënt zijn ervaringen, verwachtingen, kennis en gebruik van zijn geneesmiddelen.
ο Onderzoek zijn (on)behandelde zorgvraag.
ο Verzamel de informatie over het daadwerkelijk gebruik van geneesmiddelen en gezondheidsproducten.
ο Maak hiervoor vrijblijvend gebruik van het gespreksformulier of je kan je bevindingen rechtstreeks in de e-form documenteren.
ο Plan nu reeds een opvolggesprek met je patiënt in, 2 à 3 weken later.
4. Farmacotherapeutische analyse
ο Identificeer en bevestig GGP's op basis van het patiëntgesprek, GFD, kennis en tools. Raadpleeg verschillende bronnen en de handleiding GGP's. Onderaan dit dossier vind je een lijst met nuttige referenties die je kan gebruiken.
ο Lijst de GGP's op: focus daarbij op GGP's die effectief een probleem vormen voor de patiënt en/of potentieel gevaarlijk zijn.
ο Bepaal interventies om de medicamenteuze behandeling van de patiënt te verbeteren. Interventies zijn ofwel farmaceutische interventies (i.e. interventies die door de apotheker kunnen worden uitgevoerd) ofwel voorstellen tot vervolgacties die door de arts of andere zorgverleners kunnen worden opgenomen. Het is ook mogelijk dat er geen interventie nodig is.
ο Maak een actieplan op: laat je hierbij helpen door het e-form.
5. Deel het actieplan met de behandelde arts
Men heeft een e-form ontwikkeld zodat je jouw bevindingen gemakkelijk kan delen met de arts:
ο Informeer de behandelende arts over het resultaat van het medicatienazicht door het actieplan als pdf ter beschikking te stellen ter validatie van de voorstellen tot acties. Indien nodig, vraag je de arts om te overleggen of raadpleeg je de arts onmiddellijk.
ο Valideer deze stap in de e-form.
ο Registreer de CNK-code 5522-032.
6. Bespreek het actieplan met de patiënt
ο Bespreek het actieplan met de patiënt en overloop de farmaceutische interventies die je voorstelt alsook de voorstellen tot vervolgacties waarmee de arts heeft ingestemd.
ο Geef de patiënt de gelegenheid om zijn mening te geven en bepaal op basis daarvan welke interventies zullen worden uitgevoerd.
ο Informeer de patiënt zo nodig over de voorstellen tot vervolgacties die de arts tijdens een latere raadpleging zal bespreken en opvolgen.
ο Valideer deze stap in de e-form.
ο Ga na of het medicatienazicht als nuttig werd ervaren door de patiënt en peil naar zijn tevredenheid over het medicatienazicht.
7. Pas het medicatieschema aan in functie van het actieplan
ο Breng de besproken wijzigingen aan in het medicatieschema.
ο ​Overhandig de patiënt het aangepast medicatieschema en leg de wijzigingen uit.
ο Stel eventueel het medicatieschema beschikbaar op Vitalink voor andere zorgverleners.
Digitale ondersteuning via het e-form
• Om je digitaal te ondersteunen bij het uitvoeren van een medicatienazicht, heeft men een e-form ontwikkeld. Deze tool dient als leidraad voor het gesprek met de patiënt, biedt handvaten om de analyse te structureren en helpt je om bevindingen en aanbevelingen te registreren. Houd er echter steeds rekening mee dat de e-form slechts een hulpmiddel is bij het uitvoeren van een medicatienazicht: kritisch denkwerk en interpretatie door de apotheker blijft noodzakelijk.
• Voor personen ouder dan 65 jaar identificeert de e-form automatisch potentiële GGP's op basis van de GheOP3S-analyse. Het is uiteraard aangeraden om hiernaast ook andere tools te gebruiken om GGP's op te sporen zoals de PhiL interactie-analyse en de website van het BCFI.
• Voor meer gedetailleerde informatie over het e-form verwijzen wij je door naar deze uitgebreide handleiding.
Tijdsinvestering en honorarium
|
Voorbereiding |
Farmacotherapeutische anamnese |
Farmacotherapeutische analyse |
Bespreking actieplan met je patiënt |
|
± 20 minuten |
± 20 à 30 minuten |
Afhankelijk van verschillende factoren: ervaring, arts… |
± 10 à 15 minuten |
|
|
|
Afhankelijk van je ervaring zal je efficiëntie stijgen. |
Hierbij maak je eventueel ook een nieuw medicatieschema |
Voor het uitvoeren van een medicatienazicht ontvang je als apotheker € 90 excl. btw.
• Aangezien zowel apothekers als artsen betrokken zijn in de medicamenteuze behandeling van de patiënt, is een multidisciplinaire aanpak noodzakelijk. Informeer de artsen uit je regio over het bestaan en het belang van deze nieuwe dienst. Je kan daarvoor gebruik maken van een informatiefiche en brief voor de arts.
• Maak eventueel voorafgaand afspraken met artsen over de modaliteiten van samenwerken en communiceren: selectie en opvolging van patiënten, uit te wisselen informatie en het kanaal dat gebruikt wordt voor informatieuitwisseling (telefonisch, e-mail, Whatsapp, Siilo...). Deze afspraken kunnen een basis zijn voor een lokaal overleg of Medisch Farmaceutisch Overleg (MFO). Een nieuw vergoed MFO-medicatienazicht met accent op communicatie is in ontwikkeling en wordt in het najaar 2023 voorgesteld.
• De apotheker informeert de behandelende arts van de patiënt minstens bij de opstart van de dienst en over het resultaat van het medicatienazicht.
• Bekijk binnen je apotheekteam hoe je deze dienst wil en kan organiseren: wie, wanneer, waar, hoe,...
• Start met patiënten waarmee je een goede relatie hebt.
• Neem de huisartsen in de loep die open staan voor multidisciplinair werken.
• Groepeer per pathologie en kies één bepaalde pathologie om je in te werken.
• Maak gebruik van communicatietechnieken.
Materiaal
Voor de patiënt
Informatiefiche voor de patiënt
Voor de arts
Voor de apotheker
Bronnen
BCFI, E-learning medicatienazicht
BCFI, Interacties van geneesmiddelen
Drugs.com, Drugs interactions checker
IPSA, Webinars medication review
