Gasvormige zuurstof
Zuurstofconcentrator
Vloeibare zuurstof
Gasvormige zuurstof is de meest voorkomende toedieningsvorm van zuurstof in de medische sector. Zuiver zuurstofgas wordt geperst in metalen, wit geverfde flessen. Er bestaan verschillende types van flessen, die van elkaar verschillen in het volume zuurstof dat ze bevatten bij 200bar. Bij het type B6,6 zit de zuurstof uitzonderlijk onder een druk van 150bar.
De meest voorkomende types van flessen zijn: 400l (B2), 1000l (B5), 2100l (B10) en 4200l (B20).
De grote flessen worden op een vaste plaats opgesteld. Flessen voor ambulant gebruik (bedoeld voor mobiele patiënten) wegen ongeveer 2kg waardoor ze meegedragen kunnen worden in een draagtas of rugzak.
Voordat de zuurstof door de patiënt gebruikt kan worden, moet de druk die in de fles heerst gereduceerd worden naar een werkbare waarde. Dat gebeurt met behulp van een ontspanner. Meestal zit de ontspanner geïntegreerd op de fles maar voor sommige flessen moet een ontspanner apart bijgehuurd worden. De ontspanner van een zuurstoffles is samengesteld uit een viertal onderdelen: een drukmeter die de druk binnen in de fles meet in bar, een reduceerventiel dat de zeer hoge flesdruk omzet tot een ‘werkdruk’ van 1 tot 5bar, een debietmeter die het aantal toegediende liters zuurstof per minuut aangeeft en een debietregelaar die toelaat om het debiet in te stellen (in L/min).
Een zuurstofconcentraat is een vorm van zuurstof die aangemaakt wordt door een rolbare tank van 20 à 30kg die omgevingslucht aanzuigt. Onder druk wordt deze lucht doorheen een filter geloodst, een set van membranen die achter elkaar zijn opgesteld. De poriën in die membranen zijn zo klein dat enkel moleculen van de grootte van O2 doorgelaten worden. Hierdoor ontstaat een gasvormig concentraat van de omgevingslucht dat ongeveer 95% O2 bevat met Ar en N2 als voornaamste onzuiverheden. De precieze samenstelling hangt af van het systeem en het ingestelde debiet. Het debiet van een zuurstofconcentrator kan ingesteld worden op waarden tussen 0,5 en 5 l/min. Vaak wordt bij de gebruikers van deze zuurstof ook draagbare gasvormige zuurstof geleverd, gebruikt bij een verplaatsing.
Zuurstof onder vloeibare vorm vinden we alleen in een ziekenhuiscontext terug - sinds 2012 is vloeibare zuurstof niet meer terugbetaald via de apotheek.
Vloeibare zuurstof wordt voorbehouden aan de lange termijn zuurstoftherapie via de revalidatie-overeenkomst. De patiënt moet zich dus wenden tot een pneumologische dienst van een ziekenhuis. De zuurstof voor chronische patiënten wordt dan voortaan door het ziekenhuis geleverd en gefactureerd in het kader van de revalidatie-overeenkomst afgesloten met het ziekenhuis (dienst pneumologie).